می گویند مردم اغلب از بی وقتی و نداشتن زمان شکایت می کنند، ولی در اصل مشکل اصلی آنها بی هدفی است. چرا که زمان تنها موضوع عادلانه در تمام دنیاست که همه بطور مساوی از آن برخوردارند. شما اگر به موفق ترین آدم های دنیا هم نگاه کنید، باز می بینید که 24 ساعت در اختیار دارند. اما اینکه چرا با وجود مساوی بودن تایم و زمان برای همه، هر کسی به درجه ای از موفقیت می رسد، به نحوه برنامه ریزی و مدیریت زمان برمیگردد.
مسلما افرادی مانند استیو جابز، بیل گیتس یا ایلان ماسک و غیره به نحوه بهتری از زمان خود استفاده کرده اند. در حالت کلی گفته می شود که مدیریت زمان مدیریت زندگی است و کسی که بتواند زمان خود را به درستی مدیریت کند، می تواند زندگی خود را هم مدیریت کند. در این مقاله می خواهیم درباره اهمیت زمانی که در اختیار داریم و راهکارهای مدیریت آن اطلاعات مفید و کاربردی در اختیار شما قرار دهیم تا بتوانید با اجرایی کردن آنها به نحو موثرتری از زمانی که در اختیار دارید، استفاده کنید.
علت اهمیت زمان
بشر از دوران قدیم تا به امروز دنبال اکسیر جوانی بوده است. همه دوست دارند تا ابد زنده بمانند و همه تغییرات پیش روی دنیا را ببینند. پادشاهان قدیم برای پیدا کردن اکسیر جوانی حاضر بودند هر چقدر لازم است طلا به کسی که بتواند این کار را برای آنها انجام دهد، پرداخت نمایند. اما تا به امروز این امر محقق نشده است و کسی نمی تواند از بی نهایت زمان استفاده نماید. این نکته هم جا دارد گفته شود که ما کمبود زمان نداریم و افراد زیادی در سراسر دنیا در همین مدت زمانی که مشابه ما داشته اند، توانسته اند هر آنچه را می خواهند محقق سازند.
اما خب واقعا زمان اهمیت دارد. از قدیم گفته اند که زمان طلاست. در اینجا می توان گفت که زمان از طلا هم با ارزش تر است، چرا که شما می توانید طلا را بخرید. ولی هیچوقت نمی توانید با پرداخت پول یک ساعت از زمان خود را به عقب برگردانید.
نکته مهم بعدی درباره اهمیت زمان این است که هیچ کس دقیقا نمی داند چقدر زمان در اختیار دارد. هیچ کسی نمی تواند صد در صد تضمین کند که فردا زنده است. بطور مثال در زلزله اخیر ترکیه هزاران نفر در بیخبری از یک حادثه طبیعی هولناک جان خود را از دست دادند. شاید این افراد برای سالهای آینده خود برنامه ریزی کرده بودند. اما خب باید این حقیقت را بپذیریم که حتی برای یک روز بعد خود هم نمی توانیم تضمین صد در صدی بدهیم که حتما زنده می مانیم. شاید به همین خاطر است که زمان اهمیت زیادی دارد.
اگر اهل تماشای فیلم باشید، احتمالا فیلم پاپیلون را مشاهده کرده باشید. در بخشی از فیلم پاپیلون ادعا می کند که گناهکار است و کسی را نکشته است. قاضی یا فردی که می خواهد این شخص را محاکمه کند، می گوید جرم تو بدترین گناهی است که یک فرد می تواند مرتکب شود. تو زندگی خودت را به هدر داده ای. به راستی هم چنین است. تصور کنید که به انتهای زندگی خود رسیده اید و هیچ کار با ارزشی انجام نداده اید، آنگاه بزرگترین حسرت شما این خواهد بود کاش از زمان خودم به شکل بهتری استفاده می کردم.
در قرآن هم به این موضوع به زیبایی اشاره شده است که افراد گناهکار در آن دنیا وقتی نامه اعمال خود را مشاهده می کنند، میبینند که در خیلی از کارها کوتاهی انجام داده اند. آنگاه تقاضا می کنند که آنها را به دنیا برگردانند و قول میدهند که کارهای شایسته تری در همین مدت زمانی که در اختیار دارند انجام خواهند داد.
تعریف مدیریت زمان
گفته می شود که یکی از بدترین راه هایی که می توان از وقت خود استفاده کرد این است که کارهای غیرضروری خودتان را به بهترین شکل ممکن انجام دهید. اگر بخواهیم تعریف درستی از مدیریت زمان داشته باشیم باید گفت تایم روزانه خود را بتوانید طوری برنامه ریزی کنید که به همه امور ضروری خود برسید و یک زندگی نرمال داشته باشید که وقت برای کار کردن، خانواده، تفریح و کار را در کنار هم فراهم کنید.
احتمالاً این سوال برای شما پیش آید که انجام چنین کاری مگر ممکن است؟ در جواب باید گفت که در دور و بر خود و یا در کل این سیاره خاکی شخصی را نمی توانید پیدا کنید که به بهترین شکل ممکن از زمان خود استفاده کند و در عین حال برای همه چیز تایم و وقت کافی داشته باشد؟ مسلما چنین افرادی وجود دارند و اگر آنها توانسته اند، شما هم می توانید.
امروزه افراد بسیاری را می بینیم که شب و روز درگیر کار هستند و به بقیه امور خود نمی رسند. افراد دیگری هم هستند که به همه کارها رسیدگی میکنند جر کارهای ضروری. در هر دو این موارد انجام کارها به درستی انجام نخواهد شد. راهکار درست این است که هم به کارهای ضروری و کسب و کار خود اهمیت دهیم و هم بقیه موارد هم جزوی از برنامه ما باشند.
چرا برخی از افراد همیشه از کارها عقب می مانند؟
شاید این مورد برای شما هم سوال باشد و یا خودتان جزو افرادی باشید که برای خیلی از کارهای خود وقت ندارید. در این بخش به بررسی چرایی این موارد خواهیم پرداخت.
نداشتن برنامه ریزی برای انجام کارها
اولین مورد برای کم آوردن وقت این است که برنامه ریزی درستی نداشته باشید. وقتی از قبل برای انجام هیچ یک از کارهایتان برنامه نداشته باشید، احتمالا در انجام همه کارها وقت کم خواهید آورد. ببینید وقتی یک نفر از روز قبل برای همه کارهای خود برنامه مناسبی را تدوین کند، در همان ابتدا و قبل از شروع روز تصویر درستی از همه کارهایی که باید در آن روز انجام دهد را در ذهن خود دارد. بنابراین در حین انجام هر کاری می داند که کارهای دیگری هم هستند که باید به آنها رسیدگی کند و از تلف کردن وقت جلوگیری خواهد کرد.
نداشتن قدرت نه گفتن
یکی از دلایل دیگری که احتمال دارد باعث شود که برای انجام کارهای خود همیشه وقت کم داشته باشید، این است که قدرت نه گفتن ضعیفی دارید. همه ما در طور روز در کنار برنامه ریزی درست با سیلی از کارها و پیشنهادهای غیرضروری از طرف خانواده و دوستان برای شرکت در مراسم ها و تفریح های غیرضروری روبرو هستیم. در چنین شرایطی گاهی قدرت نه گفتن ما ضعیف بوده و به هر خواسته ای جواب مثبت می دهیم. مثلا دوستی از ما میخواهد با او بیرون برویم یا کاری غیرضروری از طرف یکی از اعضای خانواده پیش می آید و ما برای آنکه طرف مقابل ناراحت نشود، آن را قبول می کنیم.
اگر جزو این دسته از افراد هستید، باید روی اعتماد به نفس خود کار کنید و به هر پیشنهادی حتما لازم نیست بله بگویید. وقت با ارزش خود را برای کارهایی صرف کنید که می دانید تاثیر مثبتی بر زندگی شما خواهند داشت. حتی در صورت لزوم دوره ها و یا کتاب هایی را تهیه نمایید که در این زمینه به شما کمک کنند و یا در سمینارهایی شرکت کنید که به این موارد می پردازند.
استیو جابز روزی گفت که من به خیلی از کارهایی که نکرده ام به اندازه کارهایی که انجام داده ام افتخار می کنم. قدرت نه گفتن به امور غیرضروری تایم زیادی را برای انجام کارهای مهم در اختیار شما قرار خواهد داد.
گشت و گذار بی فایده در شبکه های اجتماعی
امروزه شبکه های اجتماعی به بخشی جدایی ناپذیر از زندگی ما بدل شده اند. عده ای در این فضا به کسب درآمد می پردازند. عده ای هم فقط برای سرگرمی و گشت و گذار از این حئزه استفاده می کنند. اگر جزو افرادی هستید که هیچ درآمدی از این شبکه ها کسب نمی کنید، لازم است یک بازبینی مناسب در این زمینه داشته باشید. گاهی وقت ها ما ساعت ها از وقت خود را در روز در این شبکه ها سپری می کنیم و هیچ فایده ای هم از آن نمی بریم. تنها کاری که می کنیم کلیپ های طنز دیگران را نگاه می کنیم. لحظه ای تصور کنید این تایم را هر روز به کارهای مهمتری اختصاص دهید، در چنین شرایطی طی یک بازه ی 3 ماهه چقدر از کارهای عقب افتاده خود را جبران خواهید کرد؟
نداشتن هدف
ما در مقدمه این مقاله هم به این موضوع اشاره کردیم که همه افراد تایم و زمان یکسانی را در اختیار دارند و نکته مهم این است که چطور از این زمان استفاده کنید. وقتی هدف واضح و مشخصی نداشته باشید، مسلما نمی دانید که چطور باید از زمان خود استفاده کنید. تصور کنید که شروع به هدف گذاری سالانه می کنید و می خواهید به اهدافی مانند ازدواج و خرید ماشین و غیره دست پیدا کنید. در چنین شرایطی می دانید که اولا یک شغل مناسب باید پیدا کنید و در قدم بعدی بتوانید به پس انداز پول بپردازید. بنابراین هدفگذاری به شما کمک خواهد کرد که تمرکز خود را روی کارهایی بگذارید که دارای بیشترین اهمیت هستند.