شاید شما هم مانند بسیاری از جوان های دیگر درگیر این مسئله شده باشید که مدرک یا مهارت؟ کدامیک برای ادامه زندگی مهم تر است؟ ما امروزه فارغ التحصیل های زیادی داریم که در رشته تحصیلی خود مشغول به کار نیستند. همچنین وقتی به دنبال کار در اپلیکیشن ها و وب سایت های کاریابی می گردیم، همگی آنها به داشتن مدرک به تنهایی اکتفا نمی کنند و استانداردهای بالاتری را برای پذیرش افراد جدید برای کار در نظر می گیرند. در صنعت هم اوضاع مستثنی از این قضیه نیست و به هر حال افرادی که در مشاغل مربوط به آن حوزه مشغول به کار هستند، به موضوع مدرک یا مهارت فرد اهمیت خاصی می دهند. اما واقعیت قضیه این است که ما در دوره ای زندگی می کنیم که باید ببینیم داشتن مدرک یا مهارت برای آماده بودن با دنیایی که پیش رو داریم و پیدا کردن شغل مورد علاقه، موثرتر خواهد بود. در این مبحث به اهمیت این دو مورد خواهیم پرداخت و در نهایت داشتن مدرک و مهارت در صنعت ساختمان را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
چرا همه می خواهند مدرک داشته باشند؟
امروزه ما با یک جریان تکراری چندین ساله روبرو هستیم. انگار یک برنامه از قبل تعیین شده برای همه افراد نوشته شده که باید دقیقاً طبق آن عمل شود و به طریقی ما را به یاد رمان 1984 جورج اورول می اندازد. بقول آقای رابرت کیوساکی که به ما یاد داده اند به مدرسه برویم، خوب درس بخوانیم و سرانجام وارد دانشگاه شویم و در نهایت یک شغل دولتی پیدا کنیم. حال اگر به 20 سال قبل برگردیم، این نکته شاید در کشور ما واقعیت پیدا می کرد. اما نکته جالب این است که حتی افرادی که در دانشگاه ها و مدارس مشغول به تحصیل هستند، دیگر این موضوع را قبول ندارند و خود می دانند که گرفتن مدرک هیچوقت مساوی با بدست آوردن یک شغل دولتی سی ساله نیست.
اما سوال اصلی این است که چرا همه می خواهند مدرک دانشگاه داشته باشند؟ در ادامه به برخی از دلایل این موضوع خواهیم پرداخت.
گرفتن مدرک مساوی است با پیدا کردن شغل
باور برخی از افراد این است که برای پیدا کردن شغل و کار در جامعه حتما باید به دانشگاه بروند و دارای مدرک باشند. برخی فکر می کنند که با داشتن مدرک دانشگاهی می توانند شغل آبرومندانه تری داشته باشند و هم ردیف شدن با قشرهای بدون مدرک جامعه را در ابتدای ورود به دانشگاه در خود نمی بینند و گاهی زمان تحصیل در دانشگاه خود را یک پله بالاتر از افرادی می بینند که در بازارهای داخلی با نداشتن مدرک مشغول کار هستند.
برای ازدواج موفق به مدرک نیاز است
برخی از افراد هم فکر می کنند که اگر مدرک دانشگاهی نداشته باشند، نمی توانند ازدواج موفقی داشته باشند و یا با دختر مورد علاقه خود ازدواج کنند. این موضوع شاید یک یا دو دهه پیش تا حدودی واقعیت داشت و بسیاری از خانواده ها مدرک تحصیلی داماد برای آنها مهم بود و شاید یکی از سوالات مراسم خواستگاری این بود که داماد چقدر تحصیلات دارد؟ شاید همین امروز هم افراد زیادی تحصیلات خود را به این منظور ادامه می دهند.
من مدرک می گیرم تا همه بدانند باسواد هستم
شاید یکی از اصلی ترین دلایل گرفتن مدرک تحصیلی و رفتن به دانشگاه را در این مورد پیدا کنیم که همه افراد دوست دارند به دانشگاه بروند، تا بی سواد به حساب نیایند. امروزه جوان ها شأن اجتماعی خود را در داشتن مدرک دانشگاهی می بینند و دوست دارند در بین فامیل و آشناها به عنوان یک فرد تحصیل کرده به نظر بیایند.
مزیت های داشتن مدرک تحصیلی
داشتن مدرک تحصیلی دارای مزیت های خاص خود هم هست که در ادامه به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد
1.استخدام در مشاغل دولتی
یکی از مواردی که در رابطه با مدرک تحصیلی حائز اهمیت است، این است که برای کار در مشاغل دولتی باید دارای مدرک باشید. وگرنه نمی توانید در آنها استخدام شوید. البته کار کردن در سازمان های دولتی امروزه مانند یک افسانه شده و داشتن پارتی به یکی از شرایط اصلی کار در این سازمان ها تبدیل شده است.
2. داشتن درآمد بالاتر
یکی دیگر از مزیت های داشتن مدرک بالا این است که می توانید به خاطر مدرک خود و ایجاد یک مزیت رقابتی برای خود در بسیاری از حوزه ها درآمد بیشتری را هم درخواست نمایید. مدرک بالا ناخودآگاه می تواند این حس را به کارفرما القا نماید که متخصص تر هم هستید و به بالا رفتن حقوق شما کمک نماید.
مزیت های دیگری را هم می توان برای داشتن مدرک در نظر گرفت. اما ذکر دو مورد کافی است.
معایب تمرکز بر گرفتن مدرک
گذاشتن زمان، انرژی و تمرکز برای گرفتن مدرک هم همیشه عاقلانه نیست. گاهی افرادی را می بینیم که سال های زیادی از عمر خود را صرف گذراندن در مراکز آموزشی کرده و در نهایت بعد از داشتن سی و خرده ای سال در بازار بیرون بیکار بوده و به دنبال کار کردن برای کسانی هستند که مدرک خیلی پایین تری از خودشان دارند. در ادامه برخی از معایب تمرکز بر گرفتن مدرک تحصیلی را برای شما بیان می کنیم.
1.امکان دستیابی به موقعیت های بهتر در بازار بیرون
اگر کتاب “امکان” نوشته آقای علی سخاوتی را مطالعه کرده باشید، خواهید فهمید همه چیز گرفتن مدرک نیست. در این کتاب به بررسی 30 کار به جای رفتن به دانشگاه می پردازد. واقعیت این است که ما بهترین سال های زندگی خود را در دانشگاه ها برای گرفتن مدارک سپری می کنیم. ما 4 سال را صرف گرفتن لیسانس و دو سال را برای فوق لیسانس و چهار تاپنج سال را برای گرفتن دکتری صرف می کنیم. گاهی پشت کنکور و آزمون های ورودی هر مقطع وقفه هایی برای ما ایجاد می کند. اگر این زمان را با احتساب همه چیز تا زمان رفتن به سرکار 10 سال در نظر بگیریم، می توانستید آن ده سال را در بازار به یک حرفه و مهارت پول ساز مشغول باشید و در طی آن ده سال به یکی از بهترین های آن حوزه تبدیل شوید.
بنابراین با نگاهی به بازارهای دور و بر خود این موضوع را به خوبی می فهمید که افرادی که در بازارهای کار و سرمایه ده سال به یک حرفه ای مشغول بودند، امروزه چقدر در کار خود نتیجه گرفته اند و حال شما بعد از 8 تا 10 سال درس خواندن گاهی تازه وارد بازار کار می شوید که باید از صفر شروع کنید.
2. داشتن مدرک مساوی با پیدا کردن شغل نیست
این موضوع هم اهمیت خاص خود را دارد که بدانید همه چیز در گرفتن مدرک خلاصه نمی شود. هیچ کس نمی تواند بطور قطع بگوید که بعد از گرفتن مدرک تحصیلی سرکار خواهد رفت. حتی امروزه داشتن مدرک لیسانس برای هیچ کس هیچ ارزش و افتخاری را به همراه ندارد و شما هیچ کجا نمی توانید به عنوان اثبات ارزشمندی و تخصص خود بگویید که مدرک لیسانس دارید. حتی در آگهی های استخدامی هم هیچ جایی را نمی توانید پیدا کنید که فقط به مدرک شما اهمیت دهند و پارامترهای دیگری مانند مهارت و تجربه را در نظر نگیرند.
داشتن مهارت
بعد از تجزیه و تحلیل مدرک تحصیلی می خواهیم به سراغ مهارت برویم و این موضوع را بررسی کنیم که اولا مهارت چیست و ثانیاً چقدر در آینده و پیدا کردن کار مورد نظر می تواند به شما کمک کند.
مهارت در حقیقت به این معنی است که شما اصول کار کردن در یک حرفه یا کار کردن با یک چیزی را به خوبی یاد گرفته اید. اگر مهارت رانندگی شما خوب است، به این معنی است که شما علم رانندگی با ماشین را بلدید و قبلا با ماشین رانندگی هم کرده اید و در این زمینه مشکل خاصی ندارید. یا گاها گفته می شود فلان شخص مهارت خوبی در کشیدن نقاشی دارد. این یعنی علم و اجرا کردن آن را در او می توان به راحتی تشخیص دارد. پس یک فرد با مهارت قدرت اجرا کردن مهارت هایش را دارد.
انواع مهارت کدام است؟
امروزه مهارت ها را در دو دسته تقسیم بندی می کنند که دانستن آنها در این مبحث خالی از لطف نیست.
مهارت های سخت
شما مسلماً دارای مهارت های منحصر به فردی هستید که برخی از آنها در دسته مهارت های سخت قرار می گیرند. اما به راستی میدانید مهارت سخت به چه معناست؟ در اصل مهارت های سخت همان هایی هستند که در دانشگاه ها و مدارس آن ها را یاد می گیرید و در ازای یادگیری آنها به شما مدرک می دهند و در رزومه های کاری خود آنها را می نویسید تا در پیدا کردن شغل آنها را به افراد کارفرما عرضه کنید.
مهارت های نرم
دسته دوم مهارت ها، مهارت های نرم نام دارند که امروزه در بسیاری از کسب و کارها خیلی به آنها اهمیت می دهند. مهارت های نرم را در مدارس و دانشگاه ها نمی توانید یاد بگیرید و این نوع از مهارت ها در مواردی مانند توانایی ارتباط شما با دیگران خلاصه می شوند. در اصل مهارت های نرم شامل مواردی مانند: توانایی رهبری، نحوه کنار آمدن و علاقه به کار گروهی و میزان انعطاف پذیری شما را شامل می شوند. در این بخش بیشتر به خصوصیات شخصیتی و اخلاق حرفه ای شما توجه می کنند و در بسیاری از موارد برای صاحبان کسب و کارها این مهارت ها مهم تر از مهارت های سخت به شمار می آیند.
مزیت های داشتن مهارت
مسلماً هر وقت در مورد شخصی صحبت می شود که در یک حوزه بخصوصی دارای مهارت های خوبی است، شما هم با خود می گویید که ای کاش من جای آن نفر بودم و یا مهارت آن شخص را داشتم. داشتن مهارت مزیت های خیلی خوبی را برای شما به ارمغان خواهد آورد که در ادامه به برخی از آن ها اشاره خواهیم کرد.
لازمه راه اندازی یک کسب و کار داشتن مهارت است
وقتی در حوزه ای دارای مهارت باشید، به راحتی می توانید یا کسب و کار خودتان را راه بیندازید و یا برای افرادی کار کنید که به این مهارت نیاز دارند. فرض کنید در مشاغل صنعت ساختمان به یک برقکار نیاز دارند، مسلماً اولین برخورد پیمانکار با شما این خواهد بود که چقدر در کارتان مهارت دارید و قبلاً چه کارهایی در این زمینه به انجام رسانده اید. در اصل وقتی در یک حوزه ای دارای مهارت تخصصی هستید، بهترین بازار کار آن را هم در اختیار خواهید داشت.
برخی از حوزه ها فقط به مهارت شما نیاز دارند
نکته جالبی که باید به آن توجه داشته باشید این است که امروزه ما مشاغلی را در جامعه داریم که کلاً در دانشگاه ها به عنوان یک رشته تدریس نمی شوند. ولی در بازار کار دارای جایگاه های بخصوصی هستند. در چنین مشاغلی تنها چیزی که از شما می خواهند این است که نمونه کارهای خود را برای آنها بفرستید. بطور مثال ما افرادی را داریم که در جامعه آنها را به عنوان تولید محتوا می شناسیم. این افراد نیازی به مدرک دانشگاهی ندارند و اگر در کار خود مهارت خوبی داشته باشند، می توانند درآمدهای بسیار بهتر از خیلی از کارمندها را بدست بیاورند. همچنین در خیلی از کسب و کارها و مشاغل سنتی و حتی مشاغل حوزه ساختمان، مهارت است که حرف اول را میزند.
معایب داشتن مهارت؟
شاید عنوان بالا خیلی مسخره به نظر برسد. چرا که هیچ عیبی برای داشتن مهارت نمی توان در نظر گرفت و داشتن هر مهارتی امروزه یک مزیت به شمار می رود.
مدرک یا مهارت؟ مسئله این است
حال بعد از این همه بررسی به این جمع بندی می رسیم که واقعاً مدرک خوب است یا مهارت؟ بهترین راه بررسی این موضوع این است که در واقعیت این را بررسی کنیم. با بررسی هایی که در وبسایت ها و موسسه های کاریابی انجام شده است، این را می توان نتیجه گرفت که امروزه دیگر کارفرماها به مدرک شخصی یک نفر اهمیت نمی دهند. واقعیت این است که در خیلی از موارد اصلا مدرک تحصیلی شما به درد نمی خورد و کسی به آن اهمیت نمی دهد.