تعریف منابع انسانی در بیزینسهای مدرن
منابع انسانی ممکن است گیج کننده ترین بخش در کل سازمان شما باشد – همه می دانند که این دپارتمان، بخشی مهم در سازمان است. اما تعداد کمی از افراد هستند با ریزه کاری های این شغل آشنایی دارند و دلیل اهمیت آن را می دانند.به راستی وظیفهی کلیدی HR در هر سازمان چیست؟
گرچه لازم است بگوییم بین یک مسئول منابع انسانی که تمام طول روز را در اتاق کارش می گذراند و بدون رابطه ی خاصی با کارمندان در حال یدک کشیدن نام منابع انسانی است، و کسی که مدام با بخش ها ی مختلف سازمان در ارتباط است و از اتفاقات جاری و احوال نیرو ها خبر دارد تفاوت قابل توجهی است.
در این مقاله نگاه عمیقی به نقش منابع انسانی در یک سازمان داریم.
می توانید مطالبی در خصوص بهبود وضعیت سازمانتان را در مقاله ی بیزینس کوچینگ مطالعه نمایید.
منابع انسانی چیست؟
تعریف ویلیام آر تریسی از منابع انسانی (human resource) به مجموعه ای از افراد اتلاق می شود که در سازمانی مشغول به کار بوده و عملیاتی را در آن سازمان در دست دارند.
در واقع نیروهای انسانی هر مجموعه ای، منابع انسانی آن مجموعه محسوب می شوند. اما منابع انسانی به عنوان یک جایگاه شغلی در مجموعه، فردی است که وظایف و شرح شغل مشخصی دارد. او کسی است که با کارکنان و افراد سازمان سر و کار دارد و مسائلی که به آن ها مربوط می شود از استخدام گرفته تا مدیریت نحوه ی عملکرد، پاداش و جریمه و آموزش ها بر عهده دارد.
بدین ترتیب ما دو تعریف متفاوت از منابع انسانی داریم:
تعریف اول: (منابع انسانی به عنوان یک اسم ) به افراد و نیروهای انسانی که در یک سازمان یا مجموعه کار می کنند گفته می شود.
تعریف دوم: (منابع انسانی به عنوان یک جایگاه شغلی) دپارتمانی که اعضای آن به نیازهای افراد و نیروهای انسانی شاغل در آن سازمان رسیدگی می کنند.
دپارتمان منابع انسانی چیست؟
به عبارت ساده تر، دپارتمان HR (منابع انسانی) گروهی است که مسئولیت مدیریت چرخه زندگی کاری کارکنان از جذب،استخدام و آموزش تااخراج کارکنان و همینطور مدیریت مزایای آنها را بر عهده دارد.
در ادامه مطالبی کلیدی در رابطه با این دپارتمان آورده شده است.
منابع انسانی چه کاری انجام می دهد؟
از هر کارمندی بپرسید که بخش منابع انسانی چیست، پاسخی دریافت خواهید کرد که در درجه اول با ناراحت کننده ترین جنبه های کار سروکار دارد، مواردی از قبیل: نقض قوانین، کم کاری و اخراج. اما حقیقت این است که منابع انسانی برای حمایت از کارکنان ایجاد شده است و به معنای واقعی کلمه منبعی برای حمایت از حقوق انسان در محیط کار است.
مسئولیت منابع انسانی در سازمانهای بزرگ یک بخش جداگانه با نیروهای اختصاصی است؛ اما در مجموعههای کوچکتر وظایف منابع انسانی بر عهدهی مدیر مجموعه است و در واقع این یکی از مهارتهای مدیریتی نیز محسوب میشود.
با تغییر در نوع نگاه به نیروی انسانی وهمینطور تغییر در شیوه ی مدیریتی سازمان ها در طول زمان وظایف منابع انسانی نیز دستخوش تحولاتی بوده است.
منابع انسانی دیروز
در گذشته و شیوه ی سنتی اداره ی سازمان ها، کارکنان یک سازمان تنها نیروی کارهایی با شرح وظایف مشخص بودند. هنگامی که این نیرو با شرایط شغلی مورد نظر تناسب داشت توسط منابع انسانی مورد تایید قرار می گرفت و و به استخدام آن سازمان در می آمد و چنانچه در این وظایف تخطی ایجاد شده یا قوانینی از سوی این نیرو نقض می شد می توانستند او را اخراج کنند. علاوه بر این منابع انسانی بر نظام پرداخت حقوق نیرو ها نیز نظارت داشت.
منابع انسانی امروز
امروزه با تفاوتی که در نگاه به کارکنان ایجاد شده است وظایف امور انسانی نیز دستخوش تغییر گشته است. در نگاه امروز به کارکنان، آن ها تنها یک نیروی کار نیستند بلکه انسان هایی هستند با احساس، عواطف و روحیات گوناگون که علاوه بر کار فیزیکی، روح آن ها نیز مورد توجه قرار می گیرد. توجه به بعد روحانی کارکنان هنگامی به وجود آمد که او را به عنوان یک انسان و موجودی غیر ماشینی در نظر گرفتند. به علاوه، این توجه از این رو صورت می گیرد که به مرور مدیران دریافته اند که خلق و خو و روحیات یک فرد چگونه می تواند بر عملکرد او در محیط کار تاثیر گذار باشد. بدین ترتیب دامنه ی وظایف منابع انسانی نیز گسترش می یابد. وظایف منابع انسانی امروز از استخدام و اخراج فراتر رفته است و به رضایت کارکنان از کارشان، انگیزه آن ها، توانمندسازی، مدیریت کردن و حفظ آن ها نیز توجه دارد.
در اینجا به برخی از وظایفی که بخش منابع انسانی شما روزانه مشغول انجام آنها است می پردازیم:
1.جذب افراد مناسب
منابع انسانی باید نیازهای سازمان را به درستی درک کند و هنگامی که میخواهد نیروی جدیدی استخدام کند باید مطمئن شود که این نیازها توسط فرد انتخابی برای موقعیت های مورد نظر برآورده می شوند. به این سادگی نیست که یک تبلیغ در جاب ویژن منتشر کنید و افراد مختلف را وارد سازمان خود کنید؛شما باید بازار و نیازهای سازمان را تجزیه و تحلیل کنید، با سهامداران سازمان مشورت کنید و البته بودجه را مدیریت کنید.
استخدام کاری مهم و پر هزینه یرای سازمان است، انتخاب مورد مناسب می تواند یک سازمان احیا کند و همینطور انتخابی نادرست تمام فرایند و عملکرد های مورد نظر را مختل خواهد کرد.
2. استخدام
منابع انسانی مسئول هماهنگی و انجام مصاحبه ها و استخدام کارکنان جدید است. همچنین کارکنان این بخش مسئول رسیدگی به تکمیل اطلاعات و مدارک مربوط به استخدام نیروها هستند و اطمینان حاصل می کنند که همه چیز از روز اول ورور یک فرد تا تا زمانی که در سازمان فعالیت میکنند به خوبی و با موفقیت پیش رود.
3. پرداخت حقوق و دستمزد
در روزهای دریافت حقوق لازم است ساعات کاری دقیق محاسبه شوند، هزینه ها و کسر از حقوق ها اعمال شده و پاداش ها به حقوق اضافه گردند. اگر فکر می کنید که محاسبه و پرداخت مالیات یکبار در سال کار طاقت فرسایی است پس حتما می توانید تصور کنید نظارت بر اینکه در هردوره محاسبه و پرداخت حقوق کارکنان به درستی انجام گیرد تا چه اندازه مسئولیت مهمی است.
4. اقدامات انضباطی
این مسئولیت ممکن است دلیل بر این باشد که وظیفهی کلیدی HR (منابع انسانی) بیش از هر پوزیشن دیگری مورد انتقاد و هجمه ی منفی قرار گیرد. اقدامات انضباطی در صورتی که به طور مناسب و طبق اصول اعمال نگردند می تواند منجر به از دست دادن یک کارمند ارزشمند شود و حتی می تواند منجر به دعوای قضایی گردد. اما در صورتی که برخورد مناسبی انجام گیرد، این اقدامات انضباطی می تواند منجر به موفقیت روز افزون یک کارمند شود.
منابع انسانی مسئول امور چه افرادی در سازمان است؟
فرقی نمی کند نیروی انسانی مشغول به کار در یک سازمان، مدیر آن باشد یا هر یک از کارکنان دیگر؛ دپارتمان منابع انسانی مسئولیت رسیدگی به تک به تک این افراد را بر عهده دارد. حتی خود افراد مشغول در منابع انسانی نیز به عنوان یکی از نیروهای انسانی سازمان هستند و لازم است به رضایت و انگیزه ی کاری آنان نیز پرداخته شود.
سوالات متداول
منابع انسانی چیست(وظیفهی کلیدی HR )؟
پاسخ : دپارتمانی که مسئولیت رسیدگی به امور نیروهای انسانی را از زمان استخدام تا مادامی که در سازمان مشغول فعالتیت هستند برعهده دارد.
وظایف منابع انسانی چیست؟
پاسخ : منابع انسانی چرخه ی زندگی کاری کارکنان را از استخدام، حقوق، پاداش و تنبه و اخراج گرفته تا روابط انسانی درون سازمان را مدیریت می نماید.
4 مورد از مسئولیتهای اصلی منابع انسانی چیست؟
پاسخ : جذب، استخدام، پرداخت حقوق، اقدامات انضباطی از جمله مسئولیت ها ی اصلی منابع انسانی است که باید به دقت و ظرافت به یک پرداخته شود.